Xuất huyết dịch kính

Xuất huyết dịch kính là tình trạng máu chảy vào khoang chứa dịch kính của mắt và hòa chung với dịch kính. Người bệnh bị xuất huyết dịch kính nếu không được điều trị đúng phương pháp sẽ phát triển các dấu hiệu ruồi bay trước mắt và suy giảm thị lực nhanh chóng.

Xuất huyết dịch kính là căn bệnh về mắt có tỷ lệ mắc khoảng 7/100.000 người. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng suy giảm thị lực nghiêm trọng.

Dịch kính là gì?

Dịch kính là một bộ phận nằm bên trong mắt, nằm sau thủy tinh thể, có thành phần chủ yếu là nước (chiếm khoảng 99%), 1% còn lại là các thành phần collagen và acid hyaluronic cùng với nước tạo thành một thể thống nhất, gọi là dung dịch keo. Dung dịch keo nằm trong khoang mắt có thể tích khoảng 4ml, chiếm 80% thể tích của mắt, được nuôi dưỡng bởi các mạch máu của võng mạc.

Cơ chế gây xuất huyết dịch kính

Quá trình xuất huyết dịch kính được diễn ra theo 3 cơ chế chính, bao gồm:

Tổn thương các mạch máu bình thường trong mắt

Các mạch máu trong võng mạc bị tổn thương, hư hại do chấn thương, bong võng mạc. Máu rò rỉ từ những mạch máu này vào trong khoang mắt gây ra tình trạng xuất huyết dịch kính. Tắc tĩnh mạch võng mạc cũng là một trong những nguyên nhân gây ra xuất huyết dịch kính, khiến máu bị dồn ứ ở các mạch máu khác và chảy vào trong khoang mắt.

Các mạch máu bất thường tăng sinh

Một số bệnh lý về mắt có thể gây ra sự phát triển bất thường của các mạch máu mới, dễ bị vỡ gây rò rỉ máu vào trong mắt. Người bị bệnh võng mạc đái tháo đường giai đoạn muộn, thoái hóa điểm vàng thể ướt, suy tĩnh mạch võng mạc đều là những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh xuất huyết dịch kính.

Chảy máu từ các bộ phận khác của mắt

Đôi khi, máu từ những nguồn khác (không phải từ mạch máu võng mạc) gây ra tình trạng xuất huyết dịch kính. Một khối u hoặc một bộ phận khác cạnh mắt có thể khiến máu rò rỉ, chảy vào khoang mắt gây ra xuất huyết dịch kính. Tuy nhiên, những trường hợp này là rất hiếm khi xảy ra.

Triệu chứng của xuất huyết dịch kính

Các dấu hiệu của bệnh xuất huyết dịch kính rất đa dạng và dễ dàng nhận biết. Người bệnh có thể nhìn thấy các vật thể trôi nổi bất thường trong tầm nhìn, hay còn gọi là “ruồi bay trước mắt” nhưng không đau hoặc bị mất thị lực.

Người bệnh xuất huyết dịch kính ở giai đoạn nhẹ thường có các triệu chứng ruồi bay, có mạng nhện hoặc sương mù, vệt màu đỏ… trong tầm nhìn. Người bệnh xuất huyết nặng hơn sẽ bị suy giảm thị lực, đặc biệt là vào buổi sáng. Sau một đêm, máu trong mắt người bệnh lắng đọng và che phủ võng mạc, điểm vàng khiến thị lực bị suy giảm nghiêm trọng.

Chẩn đoán xuất huyết dịch kính

Để chẩn đoán xuất huyết dịch kính, người bệnh cần cung cấp cho bác sỹ điều trị các thông tin về tiền sử chấn thương, phẫu thuật mắt, bệnh đái tháo đường, thiếu máu hồng cầu hình liềm, bệnh bạch cầu, bệnh động mạch cảnh hoặc cận thị nặng…

Người bệnh sẽ được kiểm tra mắt bằng đèn khe, soi giãn đồng tử, siêu âm mắt nếu cần thiết. Sự xuất hiện của máu trong khoang mắt không khó phát hiện. Việc chẩn đoán bệnh chủ yếu để xác định nguyên nhân gây xuất huyết dịch kính, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Cơ chế tự điều trị xuất huyết dịch kính của cơ thể

Người bệnh mắc xuất huyết dịch kính, máu trong mắt thường tự “tiêu biến” với tốc độ chậm (khoảng 1% mỗi ngày). Trong trường hợp xuất huyết bên ngoài dịch kính, tốc độ tự tiêu biến của máu sẽ nhanh hơn. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây xuất huyết dịch kinh mà tốc độ phục hồi của người bệnh sẽ khác nhau. Trong đó, người bệnh võng mạc đái tháo đường, thoái hóa điểm vàng thể ướt là những người có tiên lượng xấu nhất, khả năng phục hồi rất thấp.

Biến chứng của xuất huyết dịch kính

Bệnh lý xuất huyết dịch kính do tăng sinh mạch máu bất thường kéo dài trên một năm thường dẫn đến các biến chứng, bao gồm:

Bệnh nhiễm độc sắt: là một biến chứng nghiêm trọng xuất hiện do người bệnh bị nhiễm độc sắt, khiến tế bào máu hemoglobin bị phá vỡ. Sắt lắng đọng ở các lớp và các thành phần khác nhau của mắt, như giác mạc, mống mắt, thủy tinh thể, võng mạc. Nhiễm sắt có thể gây đác thành phần kh, biến đổi màu mống mắt và rối loạn chức năng võng mạc.

Tăng sinh dịch kính võng mạc: xuất hiện sau xuất huyết dịch kính. Các nhà khoa học cho rằng các đại thực bào và các yếu tố tăng sinh dịch kính võng mạc gây ra sẹo võng mạc, bong võng mạc nguy hiểm.

Tăng nhãn áp góc mở thứ phát: gây ra do tế bào máu trong khoang mắt chặn lại kênh thoát thủy dịch của mắt. Thủy dịch không thoát ra được, áp lực trong mắt tăng cao gây bệnh tăng nhãn áp góc mở.

Điều trị xuất huyết dịch kính

Xuất huyết dịch kính có thể tự hết sau vài tuần mà không cần điều trị. Trong trường hợp xuất huyết dịch kính không thể tự phục hồi, người bệnh sẽ được điều trị bằng phẫu thuật.

Vitrectomy là phương pháp phẫu thuật loại bỏ hoàn toàn dịch kính trong mắt, áp dụng cho người bệnh xuất huyết dịch kính có dấu hiệu bị bong võng mạc. Người bệnh cũng có thể được điều trị bằng phương pháp laser nếu nguyên nhân là do sự tăng sinh của các mạch máu mới.

Ngoài ra, người bệnh có nguy cơ cao mắc xuất huyết dịch kính cũng cần được khám sức khỏe định kỳ, điều trị tốt các bệnh lý như tiểu đường, tăng huyết áp… nếu để phòng ngừa bệnh lý về mắt này gây mất thị lực.